Iemand die een eetstoornis heeft houdt zich erg veel bezig met eten en gewicht, en zijn of haar stemming wordt er door bepaald. Het denken aan eten, gewicht, calorieën en afvallen beheerst het leven en geeft veel angst en spanning. Bij alle eetstoornissen is er sprake van verstoord eetgedrag en/of een ongezond gewicht. 

De vaste structuur in de eetgewoonten is verdwenen als iemand een eetstoornis heeft: hij of zij eet dan weer te weinig, dan weer teveel, weet niet meer wat normale hoeveelheden zijn en wisselt het volgen van een dieet af met veel eten.

Iemand die een eetstoornis heeft schaamt zich hier vaak voor, en voelt zich vaak onzeker, somber en minderwaardig. Sommige mensen die een eetstoornis hebben willen alles juist perfect doen. Het zelfvertrouwen wisselt meestal sterk.

Het begin van een eetstoornis 

Mensen met een eetprobleem zijn vaak ontevreden over hun uiterlijk. Sommigen zijn eigenlijk te zwaar. Anderen vinden zichzelf te dik of onaantrekkelijk en beginnen te lijnen. Dit kan het begin van een eetstoornis zijn.

Iemand die een beginnende eetstoornis heeft:

Heel geleidelijk ontwikkelt iemand zo een eetstoornis.

Typen eetstoornissen 

In mijn praktijk behandel ik mensen met de volgende typen eetstoornissen:

• Anorexia Nervosa
• Boulimia Nervosa
• Eetbuistoornis (Binge eating disorder)
• Obesitas (extreem overgewicht)
• Patiënten die een maagbandoperatie hebben of zullen ondergaan

Het is ingrijpend om een eetstoornis te hebben. Iemand die een eetstoornis heeft kan ook lichamelijke risico's lopen. Eetproblemen worden vaak geheim gehouden voor de omgeving. Dat is vaak erg zwaar. Op een gegeven moment kan iemand die een eetprobleem heeft vast komen te zitten in de manier waarop hij of zij met eten en met zichzelf omgaat. Is de eetstoornis eenmaal bekend, dan maakt de omgeving zich vaak ernstig zorgen. Het kan voor zowel de patient als de omgeving veel opluchting geven om specialistische behandeling voor de eetproblemen aan te gaan.

Wat is anorexia?

Anorexia nervosa is de dwang om mager te willen zijn. Iemand met anorexia is heel erg bang om dik te worden en voelt zich ook dik, zelfs wanneer het lichaamsgewicht (ver) beneden dat van iemand met een normaal, gezond gewicht ligt.

Herkennen van anorexia

Iemand met anorexia streeft een gewicht na dat onder het voor de leeftijd en lengte geldende gezonde gewicht ligt. Dat wordt bereikt door bijvoorbeeld te weinig te eten en heel veel te bewegen, te laxeren of door te braken na een maaltijd. 

Ook heeft iemand met anorexia vaak een verstoord lichaamsbeeld: het lichaam wordt als dik gezien en ervaren, terwijl er feitelijk sprake is van ondergewicht. Hij of zij vindt het gewicht en de vorm van het lichaam enorm belangrijk en ontkent dat zijn of haar gewicht ongezond laag is. Iemand die anorexia heeft krijgt van het afvallen een goed gevoel. Het geeft een gevoel van controle, controle over meer dan alleen over het gewicht. 

Gevolgen van anorexia

Anorexia kan ernstige gevolgen hebben, zoals:

• hartfalen
• ernstige vermoeidheidsklachten
• hormonale veranderingen 
• een vertraagde bloedsomloop
• haaruitval
• concentratieproblemen
• depressieve gevoelens
• uitblijven van menstruatie
• overmatige haargroei (lanugo), bijvoorbeeld op armen en gezicht

Wat is boulimia?

Iemand met boulimia heeft eetbuien, en daarnaast van alles doet om niet zwaarder te worden.

Herkennen van boulimia

Een persoon die boulimia heeft kan de drang om te eten niet controleren. Hij of zij heeft regelmatig eetbuien waarbij enorm veel wordt gegeten. Hij of zij heeft hier geen beheersing over en kan er niet mee stoppen: er wordt controleverlies ervaren. Eetbuien komen vaak voort uit verveling, eenzaamheid, of emoties als woede of verdriet. 

Na een eetbui gaat iemand met boulimia braken, laxeermiddelen gebruiken, een tijdje helemaal niet eten of heel veel sporten om maar niet zwaarder te worden. Veel mensen met boulimia schamen zich ervoor en praten er niet over.

Mensen met boulimia hebben vaak een normaal gewicht. Het gewicht kan wel in korte tijd sterk wisselen. Boulimia is meestal niet aan de buitenkant zichtbaar, al denkt de persoon met boulimia zelf van wel. Hij of zij vindt het gewicht en de vorm van het lichaam enorm belangrijk. Daarom is er een sterke behoefte om controle te hebben over het gewicht en vaak ook over allerlei gevoelens die spelen.

Gevolgen van boulimia

Boulimia kan ernstige gevolgen hebben, zoals:

• hartritmestoornissen
• scheuren in keel, slokdarm en maag
• hormonale veranderingen
• depressieve gevoelens

Wat is eetbuistoornis?

Eetbuistoornis wordt in het Engels Binge Eating Disorder (BED) genoemd.
Als je een eetbuistoornis hebt, dan heb je eetbuien waarin je grote hoeveelheden voedsel eet.
Je kunt er niet mee stoppen en proeft eigenlijk niet wat je eet; je kunt een soort 'roes' ervaren. 

Eetbuistoornis herkennen

Als je een eetbui hebt, dan eet je binnen korte tijd (een half uur tot twee uur) heel veel achter elkaar.
Eigenlijk heb je geen echte honger maar toch heb je het gevoel dat je moet eten.
En je kunt er niet mee stoppen: je bent de controle kwijt! Je eet ook sneller dan normaal en je stopt niet wanneer je vol bent. Een eetbui kan worden uitgelokt door emoties als woede of verdriet, maar het kan ook een manier zijn om met spanningen en stress om te gaan.

Tijdens de eetbui ben je alleen: eigenlijk eet je stiekem.
Na de eetbui walg je van jezelf: schuld- en schaamtegevoelens overheersen.

Bij boulimia nervosa wil je na een eetbui snel alles weer kwijt, bijvoorbeeld door te braken.
Bij een eetbuistoornis ben je ook wel heel veel met je gewicht bezig, maar niet door te braken. Mensen met een eetbuistoornis komen vaak snel aan in gewicht als gevolg van de eetbuien. 

Gevolgen van eetbuistoornis

Een eetbuistoornis heeft ernstige lichamelijke, psychische en sociale gevolgen.

• Lichamelijke gevolgen: bijvoorbeeld hart- en vaatziekten, suikerziekte en een ontregelde stofwisseling, vetstofhuishouding en hormoonhuishouding
• Psychische gevolgen: bijvoorbeeld depressieve klachten, onrust en spanning, verlies van je interesses en minder zin in seks
• Sociale gevolgen: bijvoorbeeld vereenzaming, financiële problemen, alcohol- en drugsmisbruik